Zmiany w kodeksie pracy - kwiecień 2023
Nowelizacja kodeksu pracy (kwiecień 2023) przyniosła dodatkowe urlopy, dłuższy urlop rodzicielski, pracę zdalną regulowaną przez kodeks pracy i pracę zdalną okazjonalną. Te wszystkie zmiany w prawie pracy mają ułatwić pracownikom godzenie obowiązków zawodowych i prywatnych. Poznaj najważniejsze zmiany w kodeksie pracy!
Praca zdalna regulowana przez kodeks pracy
Właściwa praca zdalna
Praca zdalna wykonywana poza zakładem pracy, w miejscu uzgodnionym z pracodawcą. Praca zdalna może mieć całkowity lub częściowy – tak zwany tryb hybrydowy.
O pracy zdalnej strony mogą zadecydować podczas zawierania umowy o pracę lub w trakcie trwania zatrudnienia.
Okazjonalna praca zdalna
Z okazjonalnej pracy zdalnej może skorzystać pracownik pracujący w trybie hybrydowym.
Praca zdalna na polecenie pracodawcy
W przypadku tzw. siły wyższej, np. stanu epidemicznego, klęski żywiołowej, pracodawca może wydać polecenie pracy zdalnej.
Praca zdalna na polecenie pracodawcy wymaga potwierdzenia pracownika, że ten ma odpowiednie warunki do świadczenia pracy zdalnej.
Więcej na temat okazjonalnej pracy zdalnej znajdziesz tutaj!
Dodatkowe urlopy
Bezpłatny urlop opiekuńczy
Bezpłatny urlop opiekuńczy przysługuje pracownikowi w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym. Te dni wolne przyznawane są na okoliczność pełnienia opieki nad członkiem rodziny, np.:
- dzieckiem
- rodzicem
- małżonkiem.
We wniosku o bezpłatny urlop opiekuńczy pracownik musi podać przyczynę sprawowania osobistej opieki nad danym członkiem rodziny lub konieczności udzielenia wsparcia takiej osobie.
Urlop na okoliczność siły wyższej lub z powodu pilnej sprawy rodzinnej
Urlop na okoliczność działania siły wyższej lub z powodu pilnej sprawy rodzinnej przysługuje każdemu pracownikowi w wymiarze 2 dni lub 16 godzin rocznie. Urlop można podzielić i wykorzystać w całości lub w ratach – dzieląc go na godziny.
Kiedy można wykorzystać urlop?
W przypadku niezbędnej natychmiastowej obecności pracownika poza miejscem pracy z powodu:
- pilnej sprawy rodzinnej
- choroby
- uszkodzenia auta lub domu/ mieszkania
- nagłego wypadku
Wniosek o urlop na okoliczność działania siły wyższej pracownik składa najpóźniej w dniu korzystania ze zwolnienia. Pracodawca jest zobowiązany do zaakceptowania ww. wniosku.
Dłuższy urlop rodzicielski
Urlop rodzicielski został wydłużony z 32 do 41 tygodni. Dodatkowe 9 tygodni jest przeznaczone tylko i wyłącznie dla ojców i nie ma możliwości przeniesienia tego wymiaru urlopu na matkę dziecka. Urlop jest płatny w wysokości 70% podstawy wynagrodzenia.
W przypadku porodu mnogiego urlop rodzicielski wynosił będzie 43 tygodnie.
Umowa na czas określony a ochrona przed zwolnieniem
Osoby zatrudnione na czas określony zyskały większą stabilność zatrudnienia. Wypowiedzenie umowy na czas określony wiąże się z koniecznością:
- uzasadnienia tej decyzji przez pracodawcę
- ewentualnych konsultacji ze związkiem zawodowym, jeśli ten reprezentuje pracownika.
Warto dodać, że podaną przez pracodawcę przyczynę rozwiązania umowy o pracę można zakwestionować. Wiąże się to ze wstąpieniem na drogę sądową, ale może zaowocować przywróceniem do pracy.
Umowa na okres próbny – nowe zasady
O długości okresu próbnego decyduje czas, na jaki pracodawca chce zawrzeć umowę z pracownikiem po pomyślnym przejściu okresu próbnego. Umowa na okres próbny może trwać:
- miesiąc – jeśli pracodawca proponuje umowę na czas określony na okres krótszy niż 6 miesięcy
- 2 miesiące – jeśli pracodawca proponuje umowę na czas określony na okres 6 i więcej miesięcy, ale okres ten musi być krótszy niż 12 miesięcy
- 3 miesiące – w pozostałych przypadkach.
Miesięczny i dwumiesięczny okres próbny pracodawca może wydłużyć maksymalnie o 1 miesiąc.
Wniosek o elastyczną organizację pracy
Pracownik wychowujący dziecko, które nie ukończyło 8 roku życia może złożyć wniosek o elastyczną organizację pracy. Przez elastyczną organizację pracy rozumie się:
- pracę zdalną
- obniżenie wymiaru czasu pracy.
Pracodawca nie ma obowiązku przychylenia się do wniosku pracownika, ale odrzucenie wniosku musi uzasadnić.
Delegacje, nadgodziny i praca w trybie nocnym
Jeśli jesteś rodzicem lub opiekunem dziecka do 8 roku życia bez Twojej zgody pracodawca nie może:
- zatrudniać Ciebie w godzinach nadliczbowych
- zlecić Tobie pracy w trybie nocnym
- delegować Ciebie poza miejsce pracy
- objąć Ciebie systemem przerywanego czasu pracy.
Wniosek o poprawę warunków zatrudnienia
Pracownikowi przysługuje prawo złożenia wniosku o poprawę warunków zatrudnienia, np. zmianę umowy na umowę na czas nieokreślony lub zmiany rodzaju pracy.
Pracodawca nie ma obowiązku przychylania się do wniosku pracownika, ale odrzucenie wniosku musi uzasadnić.
Wniosek o poprawę warunków zatrudnienia pracownik może złożyć raz w roku. Prawo to dotyczy pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy.
Wpis ma charakter informacyjny. Po poradę prawną lub księgową udaj się do swojego prawnika/ biura rachunkowego.